Vilten in het ziekenhuis
In de huiskamer van de geriatrische afdeling van het Franciscus Vlietland
Ziekenhuis in Schiedam werkt Heleen Vink-van den Berge (activiteitenbegeleider/beeldend kunstzinnigtherapeut)iedere dinsdagochtend met de techniek (naald-)vilten. Met behulp van een viltnaald met weerhaakjes eraan worden daarbij losse plukjes wol vervilt tot een vorm. Een laagdrempelige techniek die patiënten zichtbaar goed kan doen.
Boom
Het vilten wordt aangeboden aan de hand van thema’s van de verschillende seizoenen en bijbehorende feestdagen. Zowel in de huiskamer, de keuken als boven de balie op de afdeling zijn wilgentakken opgehangen waarin de zelfgemaakte creaties worden opgehangen, gemaakt door de patiënten die de huiskamer bezoeken. Ik noem dit de ‘herinneringsboom’.
Nu we in de herfst zijn aangekomen worden er herfstbladeren gemaakt van vilt. Het is een project dat steeds verder groeit. Ieder seizoen zie je de takken voller worden met bladeren in prachtige tinten. Er wordt gewerkt met merinowol. Dit is warm, soepel en kleurrijk materiaal en heeft van nature antibacteriële eigenschappen. Uitermate geschikt om mee te werken binnen een ziekenhuis. De grote hoeveelheid tinten en kleuren nodigen uit om ermee aan de slag te gaan. De techniek is eenvoudig. De naalden hebben een beschermend omhulsel waarmee lichte druk moet worden uitgeoefend op een schuimrubber ondergrond waarop de wol ligt.
Unieke creaties
Bij het maken van herfstbladeren werken we vanuit de vrije vorm. Dit vraagt om inlevingsvermogen in de natuur.
Als we bloemen maken wordt vanuit een bakvorm gewerkt die we op een gegeven moment ook los kunnen laten. Het is een techniek die weinig fysieke kracht vraagt en dus door iedereen kan worden uitgevoerd. Ook aan bed wordt in één op één sessies gevilt. Natuurlijk help ik met de afwerking maar altijd doe ik dit in samenwerking met de patiënt. Iedere creatie is uniek en er komen diepgaande gesprekken op gang die, naast het werk zelf, een therapeutische uitwerking kunnen hebben.
Cadeautjes
Omdat de takken op de afdeling voller en voller werden, worden de werkjes nu in een organza zakje meegegeven.
Zo krijgt menig echtgenoot, kleinkind, dochter of buurvrouw een zelfgecreëerd cadeautje. Dit zorgt weer voor gespreksstof tijdens het bezoekuur, waar het dan niet alleen over het ziek zijn gaat. Soms wordt het een dierbaar aandenken als iemand kort erna komt te overlijden. Zelfs de heren zijn enthousiast en soms nog fanatieker aan het werk dan de dames. Laatst nam een zoon tijdens het wachten op het familiegesprek met de artsen, deel aan de viltactiviteit. Samen met zijn moeder ging hij de uitdaging aan. Later kwam hij terug om te vragen waar hij de materialen kon kopen en wat hij er allemaal voor nodig had. Ook hij had het viltvirus te pakken en wilde thuis met zijn moeder aan de slag.
Met regelmaat hoor ik dat patiënten door het vilten hun nervositeit en depressiviteit even vergeten. Er worden krachten ontdekt waarvan zij het bestaan niet meer kenden. Denken, voelen en handelen komen weer in balans. Enerzijds door het samenzijn in de groep, anderzijds door de uitnodigende kleurrijke materialen en de eenvoudige werkwijze die voor ieder haalbaar lijkt. Dit vergroot het gevoel van eigenwaarde.